کشور آلمان بود که واحد پولی مشترک اروپا را یورو اعلام کرد، آلمان مدافع حقوق اقتصادی و سیاسی اروپاست، از بین 500 شرکت بزرگ و پول‌ساز دنیا 37 شرکت در آلمان فعالیت می‌کنند، صنعت اتومبیل‌سازی آلمان برترین برندها از جمله مرسدس‌بنز، پورشه، آئودی و فولکس را به دنیا معرفی کرده است! این جملات را می‌توان همچنان و بدون وقفه درباره اقتصاد آلمان ادامه داد …
اما از جنگ جهانی دوم تاکنون چه انقلابی رخ داد که آلمان شکست‌خورده را به یکه‌تاز اقتصاد میدان اروپا تبدیل کرد؟
آلمان‌ها پس از جنگ جهانی دوم خود را کشوری تفکیک شده با آینده‌ای تاریک می‌دیدند اما زیان‌های ناشی از جنگ نه‌تنها این کشور را از پا نینداخت بلکه به ملتی با اراده و قوی‌تر تبدیل کرد.
اقتصاد آلمان بین سال‌های 1948 تا 1952 با طرح مارشال، طرحی که برنامه‌های اقتصادی مشترک با فرانسه، انگلیس و ایالات متحده آمریکا را برنامه‌ریزی کرده بود جانی دوباره گرفت و بنای پیشرفت گذاشت. حاصل این طرح واریز حدود 1 میلیارد دلار به صندوق پولی آلمان بود.
دراین‌بین قوانین مالیاتی، برای ایجاد سرمایه در آلمان اصلاح شده و در معامله‌ای برد برد سرمایه دولت و شهروندان این کشور به تعادلی نسبی رسید. پس از آرام شدن اوضاع بازار و سرمایه نوبت به حرکت چرخ صنعت و حل مشکل مسکن رسید که در طی جنگ خسارات زیادی را متحمل شده بودند.
ساخت مسکن‌های عمومی توسط دولت با اجاره‌های پایین، مشکل بازار مسکن را تا حد زیادی بهبود بخشید. در بین سال‌های 1951 تا 1961 نیز صنایع آلمان مانند فولاد و … به استقلال نسبی رسیده و در نهایت تولید ناخالص ملی این کشور به میزان 8 درصد افزایش پیدا کرد.
در اواسط دهه 60 بهترین‌های اقتصاددان‌های آلمان گرد هم آمده و با تشکیل شورای خبرگان اقتصادی و طی فراز و نشیب‌های بسیار، صنعت آلمان را به معنای واقعی از بحران خارج کرده و به یک ابرقدرت در دنیا بدل کردند.
رازهای موفقیت اقتصاد آلمان
هرچند که در حال حاضر نه فقط آلمان بلکه تمام دنیا در حال دست‌وپنجه نرم کردن با مشکلات اقتصادی هستند اما آلمان همچنان اقتدار خود را حفظ کرده و با کنترل تورم توانسته اوضاع ساکن‌تری را نسبت به سایر کشورهای اروپایی داشته باشد تا جایی که زندگی در آلمان بسیار کم‌هزینه‌تر و باکیفیت‌تر از همسایگان هم‌مرز خود مانند بلژیک و فرانسه تخمین زده شده است.
در ادامه رازهای در اوج ماندن اقتصاد آلمان را بررسی می‌کنیم.
1. همکاری علم و صنعت در اقتصاد آلمان
حمایت از مخترعان داخلی و گذاشتن سرمایه در اختیار آن‌ها را می‌توان یکی از رمزهای موفقیت اقتصاد و صنعت در آلمان دانست.
دولت آلمان به معنای واقعی از صنایع داخلی در برابر هجوم واردات و صنایع خارجی حمایت کرد. بدین ترتیب صنایع داخلی در این کشور در همکاری تنگاتنگ با مخترعان بسیار پیشرفت کرده و توانایی رقابت با تولیدکنندگان خارجی را به دست آورد. این همکاری تا جایی پیش رفته که توانسته بخش‌های بسیاری از بازار جهانی ازجمله صنعت خودرو را از آن خود کند.
پیشرفت اقتصاد آلمان باتکیه‌بر این روش الگوی بسیاری از کشورها شد، بااین‌حال آلمان همچنان در این زمینه پیشتاز و موفق عمل می‌کند.
2. صادرات، یکی از رمزهای موفقیت اقتصاد آلمان
عملکرد عالی صنعت آلمان در زمینه تولید ملی این کشور را به رمز دوم موفقیت یعنی صادرات باارزش افزوده بالا رساند. امروزه بیشتر درآمد آلمان را صادرات قوی تأمین کرده و در واقع صادرات به نماد قدرت در این کشور تبدیل شده است.
سه صنعت ابر ابزارها، مواد شیمیایی و خودرو در آلمان بازار جهانی را در دست خود داشته و به سایر ابرقدرت‌های جهان مانند چین صادر می‌شوند. آلمان‌ها صنایع خود را باارزش افزوده بالا صادر می‌کنند و کیفیت عالی محصولات دلیلی بر آن شده تا موفقیت‌های چشمگیری را در بازار جهانی به دست آورند.
شرکت ب م و، اوپل، فولکس‌واگن، بوش، زیمنس و بایر از شرکت‌های معروف آلمانی هستند که بازار صادرات را در دستان خود دارند.
3. آموزش حرفه‌ای کارگران
سیاست آلمان در این زمینه بسیار هوشمندانه عمل کرده است و دقیقاً همین هوش و ذکاوت است که حرفه‌ای‌ها را در آلمان گرد هم آورده و صنایع آلمانی را به باکیفیت‌ترین صنایع در جهان تبدیل کرده است.
کشور آلمان در مقاطع مختلف دوره‌های ارتقا دانش و کارآموزی برای متقاضیان کار برگزار می‌کند. افراد شرکت‌کننده در این دوره‌ها نه‌تنها نیازی به پرداخت شهریه ندارند، بلکه حقوق نیز دریافت می‌کنند. نتیجه این سیاست داشتن نیروی کار ماهر، تولید صنایع با کیفیت و در نهایت صادرات بیشتر خواهد بود.
تجربه موفق اهمیت به آموزش کارمندان و کارگران در بحران اقتصادی سال 2008 خود را نشان داد. در سال 2008 کشورهای غربی با بحران اقتصادی روبه‌رو شده و قدرت خرید محصولات آلمان توسط این کشورها کاهش پیدا کرد، در پی این بحران تولید در آلمان نیز روند رو به کاهش پیدا کرده و بسیاری از کارخانه‌ها مجبور به تعدیل نیرو شدند. آلمان اما نیروهای تعدیل شده را وادار به کارآموزی و ارتقا مهار کرد. هر کارگر بابت شرکت در جلسات کارآموزی مبلغی را به‌عنوان حقوق دریافت می‌کرد. در نهایت پس از خروج از بحران این کارخانه‌های آلمانی بودند که نیروی کار با مهارت‌های تخصصی بیشتر را در اختیار داشتند.
4. اصلاح نظام پولی
تغییر مقیاس پول از مارک رایش به مارک آلمان از دیگر رمزهای موفقیت اقتصاد آلمان است. در پاراگراف‌های قبل خواندیم که آلمان پس از جنگ جهانی دوم با رکود اقتصادی و تورم بالا مواجه شد. در سال 1948 یک فکر هوشمندانه اقتصاد این کشور را از رکود نجات داده و تورم را کنترل کرد.
اصلاح نظام پولی دقیقاً همان سیاستی بود که در آلمان انجام و نتایج رضایت‌بخشی را در پی داشت.
5. واردات و مدیریت آن
مدیریت واردات، نه توقف آن به طور کامل نقشی اساسی در پیشرفت اقتصاد آلمان ایفا کرد. اقتصاددانان و سیاستمداران آلمانی به‌جای آنکه واردات را ممنوع اعلام کنند صادرات را در این کشور تقویت کردند.
به این صورت که سرمایه‌گذاری‌های لازم در زمینه صادرات انجام شد، نیروی کار آموزش‌دیده وارد بازار کار شدند و در نهایت کالاهای آلمانی با کیفیت عالی و ارزش افزوده بالا توانستند بازار جهانی را در دست گیرند. در مقابل تعرفه‌های واردات را افزایش داده شد. این فکر هوشمندانه واردات را بدون اینکه متوقف کند مدیریت و صادرات محصولات آلمانی را به مقدار قابل‌توجهی افزایش داد.
قدرت خرید در آلمان
سیاست‌های اقتصادی هوشمندانه در آلمان کاهش تورم و رشد اقتصاد را در پی داشت. بی‌دلیل نیست که امروزه کالای آلمانی دارای ارزش بسیار در سطح جهانی می‌باشد. اما تمام این سیاست‌گذاری‌ها در نهایت سود صددرصدی را برای شهروندان آلمانی در پی دارد.
هزینه زندگی در آلمان بسیار ارزان‌تر از سایر کشورهای اروپایی است و میزان درآمد در مقایسه با قیمت کالاها به‌گونه‌ای تنظیم شده است که بیش از 80 در صد آلمانی‌ها قدرت خرید بسیاری از کالاهای اساسی را بدون داشتن دغدغه‌های پولی در اختیار دارند.
تأثیر اقتصاد در زندگی شهروندان آلمان
عملکرد موفق اقتصاد آلمان این کشور را در میان قدرت‌های برتر اقتصادی دنیا قرار داده است. بر همین اساس وضعیت اقتصادی شهروندان آلمان از موقعیت قابل قبولی برخوردار است.
طبق قوانین کار در این کشور میزان درآمد هر فرد مشغول به کار در آلمان در ماه نباید کمتر از مبلغ تعیین شده توسط وزارت کار باشد. چنانچه کارفرما از پرداخت مبلغ اعلام شده خودداری کند، کارمند یا کارگر می‌تواند از کارفرمای خود شکایت کنند.
حقوق‌های تعیین شده بابت هر حوزه کاری به‌گونه‌ای تعریف شده‌اند که افراد با کسر مالیات نیز از پس هزینه‌های زندگی در آلمان برمی‌آیند. در این کشور هر کس در جای خود قرار گرفته و افراد دقیقاً نسبت به توانایی‌ها، میزان تحصیلات و سابقه کاری حقوق دریافت می‌کنند.
هزینه زندگی در آلمان بسیار ارزان‌تر از سایر کشورهای اروپایی است و میزان درآمد در مقایسه با قیمت کالاها به‌گونه‌ای تنظیم شده است که بیش از 80 در صد آلمانی‌ها قدرت خرید بسیاری از کالاهای اساسی را بدون داشتن دغدغه‌های پولی در اختیار دارند.
